Η τελευταία παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο του ΝΑΤΟ
Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν επιβραδύνθηκε για δεκαετίες, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο της χώρας του ως «ειρηνοποιού» στην Μέση Ανατολή. Η επιστροφή του Τραμπ στην πρώτη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ μετά το 2019 είναι σημαντική, καθώς οι ηγέτες των 32 κρατών μελών της Συμμαχίας αναμένεται να δεσμευτούν για την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ.
Μια από τις πιο αξιόλογες στιγμές της συνόδου ήταν η δημοσίευση ενός εγκωμιαστικού προσωπικού μηνύματος από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προς τον Τραμπ, ο οποίος αμφισβήτησε το άρθρο 5, το θεμέλιο της συμμαχίας. Οι παρατηρήσεις αυτές προκάλεσαν αίσθηση και προκάλεσαν μια σειρά από πολιτικές αντιδράσεις.
Η αναγνώριση του ρόλου του Τραμπ
Ο Τραμπ επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του, τονίζοντας ότι παραμένει «φίλος» των υπολοίπων κρατών του ΝΑΤΟ, αλλά άφησε «στον αέρα» σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με τα στρατηγικά σχέδια της Συμμαχίας. «Δεν είμαστε σίγουροι, ποτέ δεν ξέρεις», δήλωσε και ακολούθησε την τοποθέτηση του Ρούτε σχετικά με την επικύρωση της αύξησης των αμυντικών δαπανών.
Οι επικρίσεις του Αμερικανού προέδρου για την Ευρώπη ότι «πληρώνει πολύ λίγα για την ασφάλειά της», ειδικά εν καιρώ πολέμου στην Ουκρανία, προσδιόρισαν την ατζέντα των συζητήσεων, με τον Τραμπ να απαιτεί αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% μέχρι το 2035.
Αντιδράσεις και δεσμεύσεις
Η Ισπανία εξέφρασε αμφιβολίες για την ρεαλιστικότητα του στόχου αυτού, προκαλώντας την αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος προειδοποίησε ότι αυτή η στάση μπορεί να εκτροχιάσει τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Αντίστοιχες ανησυχίες εξέφρασαν και χώρες όπως η Σλοβακία και το Βέλγιο, οι οποίες τόνισαν ότι η επίτευξη αυτού του στόχου είναι αδύνατη.
Αντίθετα, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν τον στόχο του 5%, με τις τρεις χώρες να ανακοινώνουν και σύσκεψη για την καλύτερη συνεργασία τους στα ζητήματα άμυνας. Η διοργανώτρια χώρα, η Ολλανδία, επαναβεβαίωσε τη στήριξή της προς αυτόν τον στόχο.
Οι προθέσεις του Τραμπ και οι αμφισβητήσεις
Απαντώντας σε δημοσιογράφους κατά την πτήση του προς τη Χάγη, ο Τραμπ τόνισε ότι το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο ορίζει ότι μια επίθεση εναντίον ενός μέλους είναι επίθεση εναντίον όλων, είναι θέμα ερμηνείας. Η δήλωσή του προκάλεσε προβληματισμό, αλλά ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ φρόντισε να καθησυχάσει τις ανησυχίες, δηλώνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν πλήρως αφοσιωμένες στο ΝΑΤΟ και το Άρθρο 5.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ επισήμανε τη σοβαρότητα της κατάστασης, σχολιάζοντας ότι αντιμετωπίζουμε σοβαρές απειλές για την ασφάλεια, οι οποίες εκτείνονται από τον Ευρω-Ατλαντικό χώρο έως τη Μέση Ανατολή και τον Ινδο-Ειρηνικό.
Προκλητικές δηλώσεις και στρατιωτικά συμβάντα
Ο Τραμπ προκάλεσε αίσθηση όταν ανήρτησε μια παραλλαγή ενός παλιού τραγουδιού της δεκαετίας του 1980, προωθώντας την ιδέα ενός βομβαρδισμού του Ιράν από αμερικανικά αεροπλάνα B-2. Σχολιάζοντας την πιθανότητα στρατιωτικής δράσης εναντίον του Ιράν εάν η χώρα επανακάμψει στον πυρηνικό εμπλουτισμό, δήλωσε: «Βεβαίως», υποδεικνύοντας μάλιστα ότι η στρατιωτική δράση θα διευκόλυνε και την απελευθέρωση των ομήρων στη Γάζα.
Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του CNN και της New York Times, ωστόσο αντέτειναν ότι οι διεκδικήσεις του Τραμπ περί ενός “επιτυχημένου στρατιωτικού χτυπήματος” μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, με επίκεντρο την προκαταρκτική έκθεση της υπηρεσίας πληροφοριών του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας κρατώντας επιφυλάξεις.
Μήνυμα στήριξης από Ρούτε
Ο Μαρκ Ρούτε, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, έστειλε προσωπικό μήνυμα στον Τραμπ, στο οποίο εκφράζει τα συγχαρητήριά του για την «αποφασιστική ενέργεια στο Ιράν», αναγνωρίζοντας τη σημασία της δράσης του και τονίζοντας την ανάγκη για συνεργασία στην επίτευξη κοινών στόχων. Η επιστολή του υπογραμμίζει την προσδοκία ότι οι ευρωπαϊκές χώρες και ο Καναδάς θα αυξήσουν τις δαπάνες άμυνας, ώστε να εξισωθούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες.